Voorwoord

Met de jaarrekening 2020 blikken we terug op een bizar jaar. Een jaar waarin het normale leven zoals we dat kenden, ineens stilstond. Letterlijk stil: geen files, geen evenementen, geen school, geen sociale activiteiten, geen sport, geen terrasjes, enzovoort. Voor velen betekende dit thuiswerken, maar ook ineens geen werk hebben, geen of heel weinig inkomen, maar ook onzekerheid, eenzaamheid, spanningen en angsten. Zaken waar we als gemeente zorgen over hebben maar ook zorg voor hebben. Juist daarom nam het werk voor ons als gemeente enorm toe. Onze medewerkers werkten, veelal vanuit thuis maar daar waar nodig ook op kantoor, hard om de tegenslagen voor velen in onze gemeenschap te verzachten of om mensen te helpen een weg te vinden in deze moeilijke tijden. En tegelijk zijn we als gemeente ook de instantie die (nieuwe) regels moet handhaven, moet bepalen wat wel en wat niet mag in de telkens veranderende situaties. Het was een jaar als nooit tevoren. In onze jaarrekening zien we dit ook terug. Een paar opvallende zaken lichten we in dit voorwoord toe.

Financieel eindresultaat

Het financieel eindresultaat is uiteindelijk € 2.503.000. Meevallers zitten in de budgetten van de Participatiewet, de Algemene uitkering en de coronacompensatie, de Jeugdzorg, de onroerendezaakbelasting en de personeelskosten. In de financiële samenvatting lichten we de afwijkingen toe. Wat betreft de Participatiewet steeg het aantal uitkeringsgerechtigden minder sterk dan het Werkplein in de begroting opnam en velen konden ondanks de economische problemen toch snel weer aan het werk. Door de coronacrisis kochten we minder leerwerk- en re-integratietrajecten in dan waarmee we in de begroting rekening hielden. Ook gaven we minder uit aan minimabeleid. Belangrijkste oorzaak hiervan is dat door de coronacrisis en de lockdownmaatregelen veel leveranciers van de webwinkel (binnen- en buitensport, bioscopen, dierentuinen enzovoort) in 2020 gesloten waren. Het overschot voor Jeugdzorg heeft een aantal redenen. Deels is dit het effect van sturen op passende maar lichtere zorg, maar we denken ook dat door de coronacrisis zorg en ondersteuning is uitgesteld. Wat betreft de personeelskosten vertelden we bij de tweede bestuursrapportage al dat we door grote terughoudendheid in personeelsuitgaven en door het thuiswerken in coronatijd veel bespaarden op de bedrijfsvoering. Ook in het vierde kwartaal zette deze trend zich door. Daardoor geeft dit financieel nu ruimte, maar voor de ontwikkeling van onze medewerkers betekent het dat er minder opleidingen, workshops en dergelijke zijn gevolgd.

Opbrengsten Onroerendezaakbelasting (OZB) en afval

Door een onjuiste inschatting van de nog te ontvangen onroerendezaakbelasting over voorgaande jaren, hebben we eenmalig een positiever resultaat op de OZB dan verwacht. Het positieve resultaat op het budget voor afval valt ook op. Onze inwoners hebben hun afval weer zeer goed en beter dan voorzien gescheiden: minder kilo’s restafval betekent lagere verwerkingskosten. Ook was de vergoeding die we krijgen voor plastic-blik-drankkartons veel hoger dan verwacht. Het positieve resultaat van € 1,3 miljoen voegen we toe aan de voorziening afval. Dan kunnen we dit, indien nodig, inzetten voor onverwachte tegenvallers of kan het in de toekomst ingezet worden om een tariefstijging te dempen. Hoe dan ook blijft dit bedrag beschikbaar voor het beheersen en zo mogelijk het verlichten van de lasten van de inwoners.

Coronacompensatie

Over de coronacompensatie willen we graag benadrukken dat we deze gelden besteedden aan de mensen en organisaties die het nodig hadden. Dit deden we bijvoorbeeld voor het leerlingenvervoer, maar ook voor tijdelijke meerkosten van Wmo en Jeugdzorg door corona. Natuurlijk binnen de regels die het Rijk aan de bedragen heeft gekoppeld. Een deel van het budget is ook gebruikt voor het compenseren van minder inkomsten van de gemeente, zoals bij de parkeerinkomsten. Een totaaloverzicht van alle ontvangen en uitgegeven coronacompensatie vindt u in de samenvatting. De coronacompensatie die over is nemen we mee naar 2021. De crisis is nog niet voorbij en we verwachten nog nadelige effecten. En ook daarna verwachten we dat nog velen hulp nodig hebben bij het herstel na deze heftige coronatijd. Met een sociaal-economisch herstelplan willen we effecten voor ondernemers, verenigingen, maatschappelijke instellingen en kwetsbare inwoners (denk aan uitgestelde zorg) van de coronapandemie na de crisis kunnen opvangen. Daarom stellen we voor om een deel van het resultaat van 2020 hiervoor te reserveren.

Financiële opgave

In 2020 startten we een proces om onze financiële positie in de toekomst te verbeteren. Het was duidelijk dat we de tekorten niet meer verder konden opvangen met onze reserves. De spaarpot van onze gemeente dreigde leeg te raken. Velen dachten met ons mee en het lukte om de handen op elkaar te krijgen voor een aantal financiële maatregelen. Het lijkt nu misschien een overbodige actie geweest te zijn, omdat we de jaarrekening afsluiten met een positief resultaat. Maar dat zou een onjuiste conclusie zijn. We zien dat dit positief resultaat voornamelijk veroorzaakt wordt door incidentele meevallers en vooral door de bijzondere omstandigheden door corona. Daarom benadrukken we dat de financiële maatregelen onverminderd belangrijk blijven voor onze financiële positie in de toekomst. Daar waar financiële maatregelen nu door corona, inwoners en organisaties onredelijk hard raken, compenseren we dit tijdelijk met de van het Rijk incidenteel ontvangen coronacompensatie. Voor de lange termijn blijft het noodzakelijk dat we de maatregelen doorvoeren en daarmee ruimte maken voor herstel na corona en voor toekomstige investeringen.

Saamhorigheid en creativiteit

We begonnen dit voorwoord met aandacht voor de zorgelijke ontwikkelingen die corona veroorzaakt. Maar laten we ook oog hebben voor de saamhorigheid die ontstond. Voor de zorgzaamheid van inwoners voor elkaar, voor de inzet van vele vrijwilligers, voor wat mensen willen betekenen voor hun familie en voor hun buren en voor de creativiteit die ondernemers aan de dag leggen om op wat voor manier dan ook gemotiveerd en bezig te blijven. We hopen dat deze positieve, sociale krachten in onze Etten-Leurse samenleving blijven. De afgelopen tijd zien we in Nederland dat het steeds moeilijker wordt voor mensen om vol te houden, om elkaar vast te blijven houden. Laten we naar elkaar blijven luisteren. De dialoog blijven opzoeken. Zodat we samen verder kunnen bouwen aan Etten-Leur.